Αφού ανοίξετε τον παρακάτω σύνδεσμο να λύσετε τις ασκήσεις.

(Μπορείτε να εκτυπώσετε το αρχείο)

 https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnx0cml0ZXRheGV8Z3g6ZTFkMGJiNDQ4Zjg5ZDBk

 Τα επίθετα

Οι λέξεις που συνοδεύουν τα ουσιαστικά και μας δίνουν πληροφορίες γι’

αυτά, δηλαδή φανερώνουν τι λογής είναι, λέγονται επίθετα.

π.χ. Ο αυστηρός δάσκαλος.

Τα επίθετα δεν τα βρίσκουμε ποτέ μόνα τους στο λόγο. Πάντα συνοδεύουν

και προσδιορίζουν κάποιο ουσιαστικό.

Τα επίθετα έχουν τρία γένη: αρσενικό, θηλυκό, ουδέτερο.

Κάθε επίθετο μπορεί να σχηματιστεί και στα τρία γένη!!!

π.χ. ο καλός (αρσενικό), η καλή (θηλυκό), το καλό (ουδέτερο)

Τα επίθετα κλίνονται, όπως και τα ουσιαστικά, και στους δύο αριθμούς και

σε όλες τις πτώσεις.

Τα επίθετα βρίσκονται στο ίδιο γένος, στην ίδια πτώση και στον ίδιο αριθμό

με τα ουσιαστικά που προσδιορίζουν.

π.χ. οι ισχυροί άνεμοι

της έξυπνης γυναίκας

τα μεγάλα σπίτια

Βαθμοί και παραθετικά των επιθέτων

Τα επίθετα τα συναντάμε σε διάφορες μορφές μέσα στον λόγο.

 Οι μορφές αυτές λέγονται βαθμοί του επιθέτου και είναι οι εξής:

Θετικός(γρήγορος)

Συγκριτικός(γρηγορότερος)

Υπερθετικός(γρηγορότατος)

Ο συγκριτικός και υπερθετικός βαθμός λέγονται και παραθετικά του επιθέτου.

Το επίθετο δε φανερώνει απλώς κάποιο χαρακτηριστικό γνώρισμα που έχει

ένα ουσιαστικό, αλλά και σε πιο βαθμό σε σύγκριση με άλλα ουσιαστικά που

έχουν το ίδιο γνώρισμα. για να συγκρίνουμε δυο ουσιαστικά, υπάρχουν δύο

τρόποι.

1ος τρόπος (Μονολεκτικός)

Προσθέτουμε στο επίθετο την κατάληξη –ότερος, -ότερη, -ότερο ή

– ύτερος, -ύτερη, -ύτερο και βάζουμε δίπλα του τη λέξη από.

π.χ. Ο Δήμος είναι ψηλότερος από τον Τάσο.

Η μητέρα είναι μεγαλύτερη από τη θεία.

Το γραφείο μου είναι μικρότερο από της αδερφής μου.

2ος τρόπος (Περιφραστικός)

Χρησιμοποιούμε το επίθετο όπως είναι, χωρίς να το αλλάξουμε, αλλά πριν

από αυτό βάζουμε το επίρρημα πιο.

π.χ. Ο Δήμος είναι πιο ψηλός από τον Τάσο.

Η μητέρα είναι πιο μεγάλη από τη θεία.

Το γραφείο μου είναι πιο μικρό από της αδερφής μου.

Επίσης το επίθετο μπορεί να φανερώνει και την υψηλότερη βαθμίδα

 που μπορεί να βρίσκεται ένα ουσιαστικό. Και εδώ με δύο τρόπους

1ος τρόπος (Μονολεκτικός)

Προσθέτουμε στο επίθετο την κατάληξη -ότατος, -ότατη, -ότατο

ή -ύτατος, -ύτατη, -ύτατο

π.χ. Ο Τάσος είναι ψηλότατος.

Το ποτάμι είναι βαθύτατο.

2ος τρόπος (Περιφραστικός)

Χρησιμοποιούμε το επίθετο όπως είναι, χωρίς να το αλλάξουμε, αλλά πριν

από αυτό βάζουμε το επίρρημα πολύ.

π.χ. Ο Τάσος είναι πολύ ψηλός

Το ποτάμι είναι πολύ βαθύ.

*Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τους δύο τρόπους και να χρησιμοποιούμε

το επίρρημα πιο μαζί με την κατάληξη – ότερος.

Δηλαδή είναι λάθος να λέμε: πιο ψηλότερος, πιο μεγαλύτερος, πιο

μικρότερο!!!!!

Το σωστό είναι : ψηλότερος ή πιο ψηλός, μεγαλύτερος ή πιο μεγάλος,

μικρότερο ή πιο μικρό!!!

 Οι φωνές των ρημάτων

Τα ρήματα κλίνονται ανάλογα με τη φωνή στην οποία ανήκουν. Φωνές

είναι οι ομάδες στις οποίες χωρίζονται τα ρήματα ανάλογα με την κατάληξή

τους στο α΄ πρόσωπο του ενικού αριθμού.

Οι φωνές είναι δύο: η ενεργητική(κάτι κάνω) και η παθητική(κάτι παθαίνω ή βρίσκομαι σε μια κατάσταση).

Ενεργητική φωνή

Στην ενεργητική φωνή ανήκουν τα ρήματα που τελειώνουν σε –ω στον

ενεστώτα.

π.χ. πίνω, γελώ, διαβάζω κλπ.

Παθητική φωνή

Στην παθητική φωνή ανήκουν τα ρήματα που τελειώνουν σε –μαι στον

ενεστώτα.

π.χ. κάθομαι, κρύβομαι, πλένομαι.

Τα περισσότερα ρήματα σχηματίζονται και στις δυο φωνές.

π.χ. κόβω – κόβομαι

Ενεστώτας ενεργητικής και παθητικής φωνής

                                            Ενεστώτας

Ενεργητική φωνή                                               Παθητική φωνή

Εγώ πλένω                                                            Εγώ πλένομαι

Εσύ πλένεις                                                           Εσύ πλένεσαι

Αυτός πλένει                                                        Αυτός πλένεται

Εμείς πλένουμε                                                    Εμείς πλενόμαστε

Εσείς πλένετε                                                       Εσείς πλένεστε/πλενόσαστε

Αυτοί πλένουν                                                     Αυτοί πλένονται

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

• Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τις καταλήξεις – με

και –μαι. Την κατάληξη -με την

χρησιμοποιούμε στο εμείς, ενώ την κατάληξη

–μαι την χρησιμοποιούμε στο εγώ.

π.χ. εμείς ντύνουμε – εγώ ντύνομαι

Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τις καταλήξεις –τε και –ται. Την

κατάληξη –τε την χρησιμοποιούμε στο εσείς, ενώ την κατάληξη

–ται την χρησιμοποιούμε στο αυτός, αυτή, αυτό.

π.χ. εσείς ντύνετε – αυτός ντύνεται

Αντίθετα

Οι λέξεις που έχουν αντίθετη σημασία, δηλαδή εντελώς διαφορετική,

λέγονται αντίθετες λέξεις ή αντίθετα.

π.χ. μαύρο – άσπρο, ψηλός – κοντός, κρύο – ζέστη

Σύνθετες λέξεις

Η λέξη που δημιουργείται αν ενώσουμε δύο ή περισσότερες απλές λέξεις λέγεται σύνθετη.

Κάθε λέξη που δεν είναι σύνθετη είναι απλή.

π.χ. παιδί (απλή λέξη)

πλούσιος + παιδί → πλουσιόπαιδο (σύνθετη λέξη)

Οι απλές λέξεις που ενώνονται λέγονται συνθετικά.

π.χ. βουνό + κορφή → βουνοκορφή

       (απλή)   (απλή)      (σύνθετη)